Grecja

Wielkanoc po grecku

Grecy jako chrześcijanie, a dokładnie wierni wyznania prawosławnego przykładają ogromną wagę do Wielkanocy. Jest to dla nich najważniejsze święto w całym roku. Z racji, że jest to święto “ruchome” data jego obchodzenia co roku przypada w innym tygodniu. Kluczowymi punktami tego specjalnego okresu są tak jak i u nas post oraz Wielki Tydzień. Pomimo, że grecka kultura znaczącą różni się od polskiej, przebieg tego okresu pod wieloma względami jest bardzo podobny do naszego.

Post w Grecji rozpoczyna “Czysty Poniedziałek” (po grecku: Καθαρή Δευτέρα). Ten specjalny dzień to odpowiednik naszego dnia Popielca. Czysty Poniedziałek w greckiej cerkwi symbolizuje oczyszczenie z grzechów po okresie karnawałowym, jednocześnie rozpoczynając 40 dniowy post przypominający nam o tym, jak Chrystusa przez 40 dni przebywał na pustyni. Tego dnia wypiekane jest specjalne pieczywo nazywane Lagana (po grecku: Λαγάνα), tak zwany chleb niekwaszony. Jest to płaskie pieczywo z dodatkiem nasion sezamu, które spożywane jest tego dnia jako symbol „przaśnego chleba” ze Starego Testamentu. Co ciekawe tego dnia na niebie można ujrzeć masę latawców, które również zapowiadają nadchodzący post przedświąteczny.

Pod względem kulinarnym grecki post różni się od naszego z oczywistych względów. Na stołach w tym okresie królują przede wszystkim ośmiornice, kalmary, krewetki, homary, małże, langusty, czy mątwy. Dodatkowo spożywana jest także chałwa ale i dobrze znana taramosalata – specjalnie przygotowywana pasta na bazie ikry dorsza. W czasie Wielkiego Postu nie można spożywać tak samo jak u nas mięs w tym także nabiału i jajek ale także ryb i owoców morza posiadających kręgosłup.

Dużym wyrzeczeniem dla mieszkańców Grecji w tym okresie jest zmiana sposobu funkcjonowania na co dzień. Grecy dobrze znani ze wspólnego celebrowania każdego dnia, w tym specjalnym okresie, spożywają posiłki w domach ze swoją rodziną. Huczne biesiady w miejscowych tawernach muszą zaczekać na zakończenie postu.

Grecką Tradycją Wielkanocną jest farbowanie pisanek, ale nieznacznie różniącej się od naszej. W Wielki czwartek cała rodzina siada wspólnie do dekorowania jajek, wszystkie są jednakowego koloru – czerwonego. Kolor ten ma symbolizować rodzące się życie. Kolejną grecką tradycją jest tłuczenie jajek. Zabawa ta polega na wzajemnym stukaniu się pisankami, osoba której jajko wyjdzie z tej potyczki w całości może liczyć na szczęście przez cały rok.  

Największym wydarzeniem nie tylko dla greków ale i dla wszystkich prawosławnych wiernych jest wielki cud, który ma miejsce w Wielką Sobotę. Cud ognia (ogień, który po objawieniu nie parzy) ma miejsce w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie, a następnie jest transportowany do wszystkich cerkwi na świecie. Następnie odbywa się liturgia, podczas której wierni rozpalają świece Świętym Ogniem, a następnie składają sobie wzajemnie życzenia, wypowiadając formułę „Christos anesti!”  co oznacza “Chrystus zmartwychwstał!” , w odpowiedzi słyszą natomiast „Alithos anesti!”, co możemy przetłumaczyć na “Zaprawdę zmartwychwstał!”. 

Po długim i bardzo rygorystycznym poście w menu wielkanocnym pojawiają się pożywne dania, prawdziwe mięsne i rybne rarytasy. Jeśli chodzi o typową wielkanocną zupę jest nią “magirica”, którą gotuje się z baranich lub kozich podrobów z dodatkiem cytryny, kopru i cebuli. Poza zupą możemy również spróbować tradycyjnego słodkiego chleba “tsoureki”, który podawany jest często jako dodatek. Jest on odpowiednikiem naszej chałki. Tradycyjnym greckim daniem, którego nie może zabraknąć na świątecznym stole są ciasteczka zwane “kulurakia”, które wspólnie z rodziną przygotowuje się przed świętami. Głównym daniem jakie panuje na stołach to pieczona na rożnie baranina. Niektóre rodziny w swoich ogrodach urządzaj w tym czasie ognisko, palenisko bądź grilla. Głównie przyrządza się wtedy “kokoreci”,  czyli wątrobę baranią doprawioną aromatycznymi przyprawami, upieczoną w jelitach. Jest to prawdziwy przysmak, który przede wszystkim kojarzy ze świętami Wielkanocnymi.  

Na stole nie może również zabraknąć przystawek m.in owoców morza, “choriatiki” czyli znanej nam dobrze greckiej sałatki, najróżniejszych rodzajów oliwek i sera feta pokrojonego w duże kawałki, polanego oliwą z dodatkiem oregano. Nieodłączną częścią tego wydarzenia jest przepyszne greckie wino stołowe, za równo białe jak i czerwone. Przeważnie jest to wino własnoręcznie robione lub kupione w regionalnych sklepach od lokalnych rodzinnych producentów. Wino domowe jest łatwo dostępne, a ceny takiego trunku oscylują w granicy 2 euro za butelkę.

Wielkanoc w Grecji jest bardzo dużym wydarzeniem zarówno na tle religijnym jak i kulturowym. Większość greków podchodzi do tego okresu z dużym szacunkiem i przeżywa ten okres w sposób wyjątkowy. Warto w tym okresie wybrać się do Grecji chociaż raz w życiu, by samemu doświadczyć tego niesamowitego wydarzenia, a przeżycia z tym związane, nie tylko na tle kulinarnym zapadną w naszych sercach na bardzo długo.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *